title.png

Drwęca

Europejska sieć ekologiczna Natura 2000 „Bagienna Dolina Drwęcy”

mapa BDD

Obszar specjalnej ochrony Natura 2000 w powiecie brodnickim powstał w 2004 roku i obejmuje 3 366,06 ha. To ostoja ptactwa o randze europejskiej zlokalizowana na odcinku doliny środkowej Drwęcy powyżej Brodnicy, od mostu na ul. Bocznej do mostu łączącego miejscowości Jajkowo i Głęboczek. Do ostoi ptactwa zaliczane jest także jezioro Sopień oraz dolne odcinki dolin rzek Brynicy i Samionki. W 2006 roku BDD została włączona w całości do Brodnickiego Parku Krajobrazowego.

Podczas wiosennych powrotów z zimowisk na tereny lęgowe spotyka się tutaj duże ilości ptaków wodno-błotnych. Obserwujemy wtedy ogromne stada gęsi białoczelnej, zbożowej i gęgawy oraz kaczek krzyżówek, świstunów, płaskonosów, rożeńców i czernic. Zauważyć można także charakterystyczne łabędzie krzykliwe oraz barwne bataliony. Na rozlewiskach Drwęcy ptaki znajdują duże ilości pokarmu, a na podmokłych łąkach i wśród starorzeczy, już po zejściu wód z rozlewisk niektóre zakładają gniazda. Są to gęgawy, krzyżówki, cyranki, krakwy, rybitwy czarne, łyski i żurawie.

Przeważającymi siedliskami BDD są bagna i łąki, które stanowią 41 % pow. obszaru. Roślinność jest silnie zróżnicowana, charakterystyczna dla naturalnych dolin rzecznych. Oprócz łąk występują tu turzycowiska, trzcinowiska, a także niewielkie laski i zarośla wierzbowe. Lasy łęgowe, nadrzeczne zarośla wierzbowe i zmienno wilgotne łąki trzęślicowe - siedliska chronione w UE - zajmują łącznie 14% powierzchni doliny objętej obszarem.

Na terenie Bagiennej Doliny Drwęcy stwierdzono występowanie aż 43 gatunków ptaków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej, m.in.: bąk, derkacz, rybitwa czarna, kureczka zielonka, żuraw, kania ruda. Występuje tu również 10 gatunków zwierząt wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej, min. wydra i bóbr.

Bogata jest też ichtiofauna z rzadkimi i zagrożonymi gatunkami. W wodach Drwęcy żyją głowacz białopłetwy, koza, piskorz, minóg rzeczny, minóg strumieniowy, troć wędrowna, a z ośrodka wylęgu i podchowu jesiotra ostronosego, który powstał w 2009 roku w Grzmięcy, do rzeki zaczęto wpuszczać młode jesiotry. O powodzeniu przedsięwzięcia świadczy to, że dzięki wszczepionym chipom z nadajnikami telemetrycznymi wiadomo, że ryby popłynęły w dół rzeki, a następnie Wisłą do Bałtyku. Na pewno wrócą do nas na tarło, ale dopiero za ponad 10 lat, kiedy osiągną dorosłość. Jesiotr ostronosy zniknął z naszych rzek wiele lat temu i do niedawna wydawało się, że tak już zostanie. Ośrodek w Grzmięcy jest szansą na odwrócenie wyroków historii. To tutaj bez żadnego rozgłosu trwają pionierskie w Europie starania o powrót rodzimego gatunku do naszych rzek i wód Bałtyku.

Trasa wycieczki

Bobrowiska

Aby obejrzeć wszystkie ważniejsze miejsca, wędrówkę albo przejażdżkę rowerem najlepiej rozpocząć na ul. Bocznej przy moście nad Drwęcą. Za torami kierować się w lewo polną drogą wzdłuż brzegu rzeki, jej rozlewisk i starorzeczy w Bobrowiskach. Kiedy dotrzemy do dzikiej gruszy przy brzozowym lasku, skręcamy w prawo i polną drogą wchodzimy na ul. Krańcową. Idziemy w lewo na skraj lasu w Bobrowiskach, gdzie została ustawiona pierwsza tablica ścieżki dydaktycznej Bagienna Dolina Drwęcy. Sprzed tablicy warto podejść polną drogą w lewo nad rzekę i kierując się jej brzegiem w prawo, odszukać rozległą łąkę, na której zawsze jest okazja do ciekawych obserwacji ptaków. Jeśli z łąki nie zdecydujemy się wrócić do tablicy tą samą drogą, skręcamy wcześniej w lewo na prostą drogę przez las. Wtedy po lewej stronie będzie okazja na obserwacje kolejnych łąk, które w połowie maja zakwitają setkami storczyków.

Stąd skręcamy na leśną drogę w prawo, a potem w lewo, aby przez las dojść do pierwszych zabudowań Nowego Dworu. Wcześniej po lewej miniemy pomnikowy dąb, a za zabudowaniami - rowy melioracyjne po obu stronach trasy.

Nowy Dwór - Wilamowo

Przy przydrożnej kapliczce na rozdrożu dróg w Nowym Dworze kierujemy się w prawo, ku przejazdowi kolejowemu. Znajdujemy się na zielonym szlaku turystycznym prowadzącym z Łąkorza do Górzna. Aby obejrzeć malownicze zakola Drwęcy z urwistego i wysokiego na około 20 m piaszczystego brzegu, na rozdrożu dróg za budynkiem dawnej szkoły w Nowym Dworze, skręcamy w lewo, potem w prawo. Znad meandrów rzeki nie wracamy na szlak tą samą drogą, tylko ze skarpy kierujemy się w prawo na polną drogę zielonego szlaku. Docieramy do przydrożnej kapliczki po prawej stronie, potem jedziemy przez tory, a dalej według zielonych znaków prosto przez las. Kiedy przekroczymy tory po raz trzeci, licząc od tych za kapliczką w Nowym Dworze, znajdziemy się w Wilamowie. Tutaj już nikt nie mieszka i aby odszukać łąkę, nie można przeoczyć pozostałości po fundamentach dawnych zabudowań, za którymi znajduje się łąka nad Drwęcą.

Długi Most

Aby dotrzeć do Długiego Mostu, kierujemy się zielonymi znakami, ale tylko do miejsca, w którym przekraczają one przejazd przez tory. W tym miejscu rezygnujemy ze szlaku, jedziemy prosto skrajem lasu, wzdłuż torów po prawej stronie. Skręcamy w lewo i docieramy do wiaty turystycznej na leśnej drodze. Wiata jest początkiem 4 - kilometrowej trasy „Na bindugę” i biegnie najpierw drogą pożarową nr 25 i 26, potem przy osadzie leśnej Madera skręca w lewo na drogę przy dawnym nasypie kolejki wąskotorowej, następnie prowadzi wzdłuż zbiorników wodnych nazywanych kislagrami. Na koniec dociera na skraj lasu, skąd roztacza się malowniczy widok na dolinę Drwęcy u jej zbiegu z Brynicą, na dawną flisacką bindugę oraz wczesnośredniowieczne grodzisko. Po powrocie na miejsce rozpoczęcia trasy „Na bindugę” jedziemy prosto przez las, następnie przez most nad Brynicą, potem w lewo do Małego Głęboczka, gdzie niebieskim szlakiem w lewo trafimy nad jez. Sopień. W okolicy mostu nad Brynicą jest okazja na obserwacje Brynicy i Samionki oraz łąk w ich pobliżu.

Jezioro Sopień

Jezioro znajduje się na niebieskim szlaku turystycznym biegnącym z Bachotka do Górzna i, aby dotrzeć do mostu nad Drwęcą między Jajkowem i Głęboczkiem, można z tych znaków skorzystać. Odcinek bardzo niewygodny dla rowerzystów, ale bogaty w widoki m.in. na pagórki po drugiej strony Drwęcy w Pokrzywni oraz w niespodziankę w postaci leśnego strumyka, przez który trzeba się jakoś przedostać, aby kontynuować pokonywanie szlaku. Po przebyciu tego odcinka trasy i dotarciu na szosę kierujemy się w lewo przez most nad Drwęcą, za którym skręcamy na polną drogę w lewo.

Pokrzywnia - Zakopane - ¦wiecie - Kantyła

Jedziemy w towarzystwie malowniczych pagórków z prawej i meandrującej Drwęcy po lewej stronie prosto przez Pokrzywnię i Zakopane, skręcając przy domu nr 23 w ¦wieciu w prawo, do centrum wsi. Gdybyśmy skręcili w lewo do lasu, dotarlibyśmy na łąki naprzeciwko szwedzkiego szańca, czyli grodziska i bindugi po drugiej stronie Drwęcy w Długim Moście, gdzie już byliśmy. Tymczasem docieramy do przydrożnej kapliczki po lewej stronie w ¦wieciu. Mijając kapliczkę z prawej strony, skręcamy na polną drogę w lewo. Jedziemy między lasami nad niewidoczną stąd Drwęcą z lewej, a polami z prawej. Przy zabudowaniach po prawej stronie w Kantyle, skręcamy w lewo i jedziemy prosto do szosy, którą w lewo dotrzemy do Tamy Brodzkiej.

Tama Brodzka

Z Tamy Brodzkiej jedziemy w lewo przez most nad Drwęcą w Nowym Dworze do kapliczki, którą mijaliśmy już na początku wycieczki. Stąd wracamy do Bobrowisk i na ul. Boczną, gdzie wycieczka się rozpoczęła.

Obszar Bagiennej Doliny Drwęcy Tablica informacyjna o ścieżce dydaktycznej BDD przy leśniczówce Długi Most Tablica informacyjna o ścieżce dydaktycznej BDD w Tamie Brodzkiej Tablica informacyjna o ścieżce dydaktycznej BDD w Bobrowiskach Para gęsi na rozlewiskach Drwęcy w Nowym Dworze Gęsi podczas wiosennych przelotów – przy domu z zielonymi okiennicami w Nowym Dworze Gęsi białoczelne na łące w Nowym Dworze „Żurawia łąka” podczas wiosennych przelotów ptaków Gęsi nad rozlewiskami Drwęcy w Nowym Dworze Świstuny podczas wiosennych przelotów w Bobrowiskach Rodzina łabędzi na Drwęcy w Nowym Dworze Para łabędzie w Bobrowiskach Łabędzie krzykliwe na rozlewiskach Drwęcy w Nowym Dworze Gniazdo bocianie w Nowym Dworze Bocian biały na łące nad Drwęcą w Świeciu Bocian biały na polnej drodze w Bobrowiskach Bocian czarny, fot. Tomasz Królak Trznadel w Nowym Dworze Śmieszki i czajka nad „żurawią łąką” w Bobrowiskach Żurawie na rozlewiskach Drwęcy przy domu z zielonymi okiennicami w Nowym Dworze Żurawie na łące przy domu z zielonymi okiennicami Jesienny zlot  żurawi na „żurawiej łące” w Bobrowiskach Jesienny zlot  żurawi na „żurawiej łące” w Bobrowiskach, w głębi dom z zielonymi okiennicami Para żurawi Młody żuraw z „rodzicami” na łące w Bobrowiskach Czaple białe w Tamie Brodzkiej Czapla biała, fot. Grzegorz Czapiewski Czapla siwa i łyska Ptaki Bagiennej Doliny Drwęcy w locie Jaskółki dymówki w gnieździe, fot. Bożena Domżalska Łyska Dorosła i młoda łyska Dzięcioł czarny w Bobrowiskach, fot. Grzegorz Czapiewski Dzięcioł duży Nurogęś na Drwęcy w Bobrowiskach Nurogęsi w Tamie Brodzkiej Nurogąski w Tamie Brodzkiej Samica nurogęś w Tamie Brodzkiej Perkoz dwuczuby na gnieździe w Tamie Brodzkiej Perkoz dwuczuby z młodymi Bielik Dymówka Srokosz Pliszka siwa Pleszka samiec Gąsiorek Kopciuszek Pokląskwa samiczka w Nowym Dworze Pokląskwa samiec w Nowym Dworze Dudek na polanie w Bobrowiskach Młode krzyżówki na Drwęcy Krzyżówka samiec Krzyżówka samica Para saren w Nowym Dworze Sarenka na polu w Bobrowiskach Sarenka na łące w Bobrowiskach Jeleń w lesie w Cielętach Niedźwiedziówka nożówka na łące w Bobrowiskach Paź królowej Pawik Padalec Zaskroniec Jaszczurka Wiewiórka Wiewiórka Jeż Nietoperze Czarka szkarłatna w lesie w Nowym Dworze Bobrek trójlistkowy Dzwonek Firletka poszarpana Grążel żółty Łączeń baldaszkowy nad Drwęcą Grzybień biały Kopytnik pospolity Knieć błotna (kaczyniec) Goździk kartuzek Kokorycz pusta w lesie w Bobrowiskach Kokorycz pusta Kokorycz pusta Kokoryczka wielokwiatowa Konwalia majowa Konwalijka dwulistna Kosaciec  żółty Kosaciec syberyjski na łące w Nowym Dworze Kosaciec syberyjski na łące w Nowym Dworze Krokusy w lesie w Bobrowiskach Krokus w lesie w Bobrowiskach Lilia złoto głów w lesie w Bobrowiskach Krwawnica pospolita Lepnica Lilia złotogłów w lesie w Bobrowiskach Miodunka Ostróżeczka polna Pięciornik rozłogowy Przylaszczki w lesie w Bobrowiskach Przylaszczki w lesie w Bobrowiskach Orlik pospolity, fot. Grzegorz Czapiewski Storczyk szerokolistny na łące w Bobrowiskach Strzałka wodna na Drwęcy Szałwia łąkowa na łące w Świeciu, fot. Bożena Domżalska Wawrzynek wilczełyko w lesie w Bobrowiskach Złoć żółta Podbiał pospolity Włosienicznik wodny na łące w Wilamowie Przylaszczka i zawilce Zawilce żółte Ziarnopłon wiosenny w rezerwacie „Las grądowy Cielęta” Kocanka piaskowa Drwęca w Bobrowiskach latem Drwęca w Bobrowiskach wiosną „Żurawia łąka” w Bobrowiskach „Żurawia łąka” w Bobrowiskach Drwęca w Bobrowiskach jesienią Rozlewiska Drwęcy w Bobrowiskach, łowisko wędkarzy Drwęca w Bobrowiskach Kaczyńce na rozlewiskach Drwęcy w Bobrowiskach Dzika grusza w Bobrowiskach Drwęca w Bobrowiskach Drwęca przy żelaznym moście na ul. Bocznej Drwęca w Bobrowiskach zimą Drwęca w Bobrowiskach wiosną Drwęca w Bobrowiskach wczesną wiosną Rozlewiska Drwęcy w Bobrowiskach Bobrowiska – widok na rozlewiska Rozlewiska Drwęcy w Bobrowiskach Rozlewiska Drwęcy w Bobrowiskach Drwęca w Bobrowiskach „Żurawia łąka” w Bobrowiskach Rozlewiska Drwęcy w Bobrowiskach Gęsi w Bobrowiskach Drwęca w Bobrowiskach przy żelaznym moście na ul. Bocznej Łabędzie krzykliwe w Bobrowiskach Rozlewiska Drwęcy w Bobrowiskach Pole w Bobrowiskach Storczykowa łąka w Bobrowiskach Żwirownia w Bobrowiskach Polna droga nad Drwęcę w Bobrowiskach Pole w Bobrowiskach Na skraju lasu w Bobrowiskach Dom z zielonymi okiennicami w Nowym Dworze Ulica Krańcowa w Bobrowiskach 0144 Ulica Krańcowa w Bobrowiskach Polna droga w Bobrowiskach (Boczna) Ulica Krańcowa w Bobrowiskach Ulica Krańcowa w Bobrowiskach Jelonek oraz młody żuraw na łące w Bobrowiskach Przydrożna kapliczka w Bobrowiskach Dom z podcieniem w Bobrowiskach Polna droga (Boczna) w Bobrowiskach Storczykowa łąka w Bobrowiskach Łąka na pagórku w Świeciu, fot. Bożena Domżalska „Żurawia łąka” w Bobrowiskach Zakola Drwęcy w Nowym Dworze Zakola Drwęcy w Nowym Dworze Zakola Drwęcy w Nowym Dworze Skarpa nad zakolami Drwęcy w Nowym Dworze – widok z kajaka Wpływ Skarlanki do Drwęcy w Nowym Dworze Rozlewiska Drwęcy w Bobrowiskach Pomnikowy dąb w Bobrowiskach Żurawia łąka w Bobrowiskach Droga w Nowym Dworze Polna droga w Nowym Dworze Wpływ Skarlanki w Nowym Dworze Las w Bobrowiskach wiosną Skarpa nad zakolami Drwęcy w Nowy Dworze – widok z łąki w Kantyle Skarpa nad zakolami Drwęcy w Nowy Dworze – widok z łąki w Kantyle Przydrożna kapliczka w Nowym Dworze Łąka w Wilamowie Bociany nad łąką w Wilamowie Drwęca w Wilamowie Jaz na Skarlance w Tamie Brodzkiej Mosty nad Skarlanką w Tamie Brodzkiej Drwęca w Lasku Miejskim (Kałaska) Most nad Drwęcą w Głęboczku Drwęca w Głęboczku Samionka Jezioro Sopień Drwęca w Świeciu Drwęca w Świeciu Drwęca w Świeciu Drwęca w Świeciu Drwęca w Świeciu Brynica i Drwęca w Długim Moście Drwęca w Długim Moście Skarpa nad Drwęcą z grodziskiem w Długim Moście Łąka w Świeciu nad Drwęcą Polna droga w Świeciu z widokiem na Zakopane Drwęca w Świeciu Drwęca w Świeciu Zakola Drwęcy w Świeciu na tle pagórków w Głęboczku Pagórki w Pokrzywni nad Drwęcą Most nad Brynicą w Długim Moście Brynica w Długim Moście Brynica w Długim Moście Pozostałości starego mostu nad Brynicą w Długim Moście Konstrukcje betonowe w lesie w Długim Moście Drwęca w Świeciu Żelazny most w Bobrowiskach na Bocznej Zgryzy bobrowe nad Drwęcą w Bobrowiskach Bóbr na drodze w Świeciu nad Drwęcą, fot. Andrzej Domżalski Tzw. Żelazny most w Bobrowiskach na Bocznej Most nad Drwęcą w Nowym Dworze Oryginalne oznakowanie siedliska w Bobrowiskach Wiosenne przeloty ptaków nad „żurawią łąką” w Bobrowiskach Wiosenne przeloty ptaków nad „żurawią łąką” w Bobrowiskach – stado krzyżówek Wiosenne przeloty ptaków nad „żurawią łąką” w Bobrowiskach – na foto jest ok. 800 ptaków Para gęsi w Bobrowiskach Wiosenne przeloty ptaków nad „żurawią łąką” w Bobrowiskach Wiosenne przeloty ptaków nad „żurawią łąką” w Bobrowiskach Wiosenne przeloty ptaków nad „żurawią łąką” w Bobrowiskach Pierwsza wiosenna pliszka na „żurawiej łące” w Bobrowiskach Para żurawi w Bobrowiskach, w pobliżu gniazda Gęś nad „żurawią łąką” w Bobrowiskach Wiosenne przeloty ptaków nad „żurawią łąką” w Bobrowiskach Gęsi zbożowe podczas wiosennych przelotów w Bobrowiskach Gęsi białoczelne nad „żurawią łąką” w Bobrowiskach Para żurawi w Bobrowiskach, w pobliżu gniazda Wiosenna łąka nad Skarlanką w Nowym Dworze Widok na Drwęcę przy tzw. „żelaznym moście” w Bobrowiskach Widok na Drwęcę w Bobrowiskach Widok na zakola Drwęcy w Bobrowiskach Widok na Drwęcę w Nowym Dworze Widok na Drwęcę w Nowym Dworze Zakola Drwęcy w Nowym Dworze Kaczyńce na łące nad Skarlanką w Tamie Brodzkiej Wiosenna łąka nad Skarlanką w Nowym Dworze Widok na Drwęcę w Bobrowiskach Para gęsi w Bobrowiskach Czapla siwa w Tamie Brodzkiej