Walory turystyczne środowiska przyrodniczego Pojezierza Brodnickiego
Największym bogactwem naszego Pojezierza są liczne i bardzo malownicze jeziora. Wyróżnić wśród nich trzeba przede wszystkim wszystkie jeziora należące do dorzecza Skarlanki i Strugi Brodnickiej, a szczególnie ich wielkie nagromadzenie od jeziora Łąkorz na północy po jezioro Bachotek i Niskie Brodno na południu. Są one połączone w kilku sąsiadujących z sobą ciągach. Na obszarze niespełna 200 km2 znajduje się tu 16 większych jezior o łącznej powierzchni ponad 18 km2, czyli wody zajmują tu prawie 10 % terenu.
Szlaki kajakowe
Na tej najważniejszej części Pojezierza Brodnickiego skupia się prawie cały ruch i podstawowe zagospodarowanie turystyczne. Tu przebiegają też główne szlaki piesze i kajakowe. Połączenie jezior między sobą i rzeką Drwęcą oraz możliwość przerzutu sprzętu z jednego ciągu jezior na drugi, stwarzają szansę wyboru wariantów wędrówek wodnych. Najlepsze warunki do organizowania nieskomplikowanych wypadów kajakowych istnieją na jeziorach należących do zlewni Skarlanki. Z każdego miejsca położonego nad jednym z jezior można dotrzeć drogą wodną w najpiękniejsze partie Pojezierza. Jedynie w przypadku płynięcia z Bachotka lub Zbiczna w stronę Partęczyn pewne utrudnienie stanowi „przenoska” w Grzmiący i dość monotonny, chociaż malowniczy odcinek z jeziorem Kurzyny.
Szlak wodny wiodący jeziorami należącymi do Strugi Brodnickiej (od jez. Mieliwo do jez. Niskie Brodno) jest mniej dogodny dla wędrówek kajakowych z uwagi na dość uciążliwe połączenie między akwenami. Bywa jednak najczęściej włączany do trasy wielodniowych spływów organizowanych na Pojezierze Brodnickim. Jeziora posiadają jeszcze czyste wody - chociaż stan ich stale się pogarsza – piękne, przeważnie leśne otoczenie oraz dogodne miejsca do kąpieli i plażowania.
Jeziora
Bachotek ze wschodu jest otoczony wysoką i rozległą panoramą widokową, ma malowniczą wyspę i dogodne miejsca do kąpieli. Strażym posiada tajemnicy półwysep z grodziskami, dogodne miejsca do kąpieli i węzłowe położenie na szlakach kajakowych, Zbiczno – największą głębokość (41,6 m) i malownicze otoczenie, natomiast Ciche położone w zwartym kompleksie zielonych lasów, które swój koloryt oddając wodzie – wiernie odpowiada przypisanej mu nazwie.
Specyficzny urok mają zarastające Kurzyny, nad którymi spotyka się nieruchomo stojące czaple. Wielkie Partęczyny charakteryzują się bogato rozwiniętą linią brzegową i wrażeniem „wielkiej wody” odsłaniającej się zza kolejnych półwyspów. W rynnie brodnickiej duże wrażenie robi trudno dostępne Mieliwo z lasem dochodzącym do wody, z powalonymi w wodę drzewami i mulistym dnem, co niezbyt sprzyja plażowaniu i kąpieli. Malownicze jest Sosno z ciekawymi półwyspami, z których największy użytkowany był przez lata przez harcerzy. Nie mniejszy urok posiada jezioro Łąki wraz z przyległymi małymi jeziorkami, otoczonymi wysokimi zboczami. Wysokie i Niskie Brodno to typowe jeziora rynnowe o wysokich zboczach, ale i dogodnych miejscach do kąpieli. Należy pamiętać, że w skład Pojezierza Brodnickiego wchodzi również rynna jabłonowska. Leżące w niej jeziora, a szczególnie Chojno i Wądzyń, nie ustępują wcale akwenom wymienionym wcześniej.
Drwęca, z którą połączone są dwa podstawowe ciągi jezior, jest rzeką typowo nizinną, o licznych meandrach, które najprzyjemniej pokonuje się na kajaku.
Lasy
Poza wodami drugim bogactwem Pojezierza Brodnickiego są lasy. Rosnąc przeważnie na piaszczystych sandrach towarzyszą one rynnom jeziornym: w części południowej dość wąską otoczką, na północy zwartym kompleksem sięgającym poza granice rejonu. Lasy, chociaż przeważa w nich sosna, nie są jednorodne. Zależą od żyzności gleb i wytworzonych na nich siedlisk, którym powinny w zasadzie odpowiadać właściwie dobrane drzewostany. Najuboższe siedliska to siedliska boru suchego, nieco żyźniejsze boru świeżego, dalej boru mieszanego świeżego, lasu mieszanego i lasu świeżego. Na terenie Pojezierza Brodnickiego las suchy nie występuje. Najwięcej jest siedlisk boru świeżego, boru świeżego mieszanego i lasu mieszanego. Dwa pierwsze z wymienionych siedlisk uważać można za najkorzystniejsze dla potrzeb rekreacyjnych, oczywiście przy odpowiednim wieku drzewostanów. Rosną na nich przeważnie bory sosnowe z domieszką innych gatunków drzew, dobrze prześwietlone, z atrakcyjnym na ogół runem i urozmaiconym podszyciem. Na siedliskach leśnych udział gatunków liściastych i świerku jest największy, mniej w nich słońca i więcej wilgoci, ale krajobrazowo lasy te bywają niekiedy bardzo atrakcyjne. Mało przydatne do bezpośredniego wykorzystania rekreacyjnego są lasy rosnące na różnego rodzaju siedliskach podmokłych i bagiennych, ale zajmują one niewielkie powierzchnie.
Lasy brodnickie są na ogół bardzo przyjemne, bogate w owoce runa leśnego i doskonale nadają się do długich spacerów i wędrówek, tym bardziej, że na położonym pośród nich jeziorom towarzyszą często atrakcyjne alejki i ścieżki nadwodne.
Brodnicki Park Krajobrazowy
Na terenie Pojezierza Brodnickiego występują też rzadkie rośliny i atrakcyjne zespoły leśne chronione w rezerwatach przyrody. Dla ochrony środowiska w najcenniejszych przyrodniczo częściach w 1985 roku utworzono Brodnicki Park Krajobrazowy. Obecnie Park położony jest na terenie dwóch województw: kujawsko-pomorskiego i warmińsko-mazurskiego, a w jego skład wchodzą tereny gmin: Biskupiec Pomorski, Brzozie, Jabłonowo Pomorskie, Kurzętnik, Zbiczno, Brodnica. Powiększona powierzchnia Parku w 2004 r. o Bagienną Dolinę Drwęcy – ostoję ptactwa wodno-błotnego stanowiącą cenny obszar Natura 2000, wynosi 16 685 ha.
