Szlakiem brodnickich pomników przyrody
Wycieczka piesza po mieście
W wykazie pomników przyrody wg stanu na dzień 31 grudnia 1999 roku, zamieszczonym w publikacji zbiorowej „Przyroda ziemi chełmińskiej i obszarów chronionych” , wymienia się w Brodnicy dwanaście drzew pomnikowych. Wśród nich są 4 lipy, dąb szypułkowy, wiąz polny, jesion wyniosły, topola biała, platan klonolistny, kasztanowiec i 2 klony zwyczajne. Na większości drzew zachowały się odpowiednie oznakowania, co ułatwi ich odszukanie.
Oglądanie przyrodniczych pomników rozpoczynamy od dębu szypułkowego, który otrzymał imię „Kopernik” (fot.). Stoi na posesji przy ulicy Kamionka obok przedszkola. Za pomnik przyrody uznany w roku 1959. Ma 550 cm w obwodzie i 25 m wysokości.
Niedaleko „Kopernika”, w parku Szopena będziemy mieli okazję spotkać kolejne cztery pomniki. Najłatwiej odnaleźć platana klonolistnego (fot.), ponieważ rośnie w centralnej części parku. Lipy drobnolistnej (fot.) należy szukać przy dawnym murze obronnym, w pobliżu przejścia na dziedziniec Pałacu Wazówny. Klon zwyczajny (fot.) spotkamy między dawną fosą i zewnętrzną stroną parkowego muru. Stoi pierwszy w rzędzie z innymi drzewami. Dorodny pień kasztanowca (fot.), który być może jest pozostałością tego pomnikowego, stoi w rogu dziedzińca Urzędu Miejskiego od strony ulicy Mickiewicza, przy ogrodzeniu oddzielającym park od strugi. Drzewa z parkowego skupienia mają od 290 do 335 cm w obwodzie i od 23 do 30 m wysokości. Za pomniki uznane w roku 1986.
Z parku Szopena udajemy się nad jezioro Niskie Brodno, gdzie będziemy podziwiać dwa pojedyncze pomnikowe drzewa. W pobliżu młyna, przy ulicy Niskie Brodno, po prawej stronie chodnika stoi jesion wyniosły (fot.), który wg wykazu ma 265 cm w pierśnicy oraz 20 m wysokości. Kiedy mierzyliśmy go latem, był grubszy o ponad pół metra. Nad jeziorem będziemy mieli okazję zobaczyć najładniejsze drzewo w mieście, jaką jest biała topola (fot.). Rośnie w sąsiedztwie ostatniego gospodarstwa przy lesie. Można do niej dotrzeć, przechodząc przez podwórze przy zabudowaniach, jeśli znajdziemy się na drodze do księżego lasu, biegnącej tuż przy brzegu jeziora. Można zaplanować podejście z drugiej strony, jeśli wcześniej, przed rozwidleniem dróg wybierzemy polną drogę z lewej strony zabudowań. Wtedy dotrzemy do celu po około 300 m. Topola ma ponad 400 cm w obwodzie i 25 m wysokości. Szkoda, że ten rodzimy gatunek był do niedawna często zastępowany topolami kanadyjskimi lub mieszańcami różnych gatunków. Jesion i topola za pomniki przyrody zostały uznane w roku 1983.
Wracamy znad Niskiego Brodna i przy ulicy Wiejskiej skracamy sobie drogę, wybierając tę przy ogrodzeniu szpitala przy kiosku, ponieważ powinniśmy dotrzeć w okolice kościoła przy ulicy Sądowej. Na przykościelnym placu stoi 26-metrowy klon zwyczajny (fot.), którego pień ma 290 cm grubości. Po drugiej stronie ulicy, na cmentarzu ewangelickim odszukujemy dwa kolejne drzewa: lipę szerokolistną (fot.) i wiąz polny (fot.), których wysokość wynosi 27 m, a grubość pni około 300 cm. Klon, lipa i wiąz są pomnikami od roku 1986.
Ze wspomnianych wyżej przyrodniczych okazów do obejrzenia pozostały jeszcze dwa. Jest to skupienie lip drobnolistnych (fot.) przy ulicy Okrężnej, w pobliżu Szkoły Podstawowej nr 2. Za pomniki przyrody uznane w roku 1993. Nie są wysokie (około 14 m), ale bliźniaczo podobne i jako para robią niemałe wrażenie. W pierśnicach mają 278 i 309 cm.
Przyroda ziemi chełmińskiej i obszarów przyległych, praca zbior. pod red. A. Gizińskiego, B. Chrapkowskiegoi W. Tomaszewskiego. Toruń 2000
