Śladami Funduszy Europejskich po Pojezierzu Brodnickim na rowerze (około 53 km)

Zapraszamy do obejrzenia obiektów, które powstały dzięki funduszom Unii Europejskiej na terenie gminy Zbiczno i Bobrowo: droga Żmijewo - Brzezinki, w Zbicznie droga do Pokrzydowa, chodniki, boisko sportowe oraz świetlica wiejska, w Bobrowie świetlica wiejska w Gminnym Ośrodku Kultury, pomost rekreacyjny nad jez. Czarne, droga do Chojna oraz ścieżka rowerowa na brodnickiej trasie przemysłowej.

0,0 km

Brodnica. Jedziemy na północ ulicami Wiejską, potem Niskie Brodno, skąd skręcamy w prawo na mostek nad Strugą Brodnicką.

4,5 km

Ulicą Wczasową docieramy do końca lasu po lewej stronie Karbowa.

5,0 km

Na plażę nad Niskim Brodnem dojeżdżamy pierwszą drogą w lewo przez las.

5,2 km

Do wczesnośredniowiecznego grodziska kierujemy się ścieżką nad brzegiem jeziora w prawo. To grodzisko z VII-VIII w., położone na wysokim pagórku między jarami dochodzącymi do jez. Niskie Brodno, jedyny obiekt obronny tego okresu na Pojezierzu Brodnickim.

6,7 km

Myśliwska ambona po prawej stronie leśnej drogi. Na początku tego odcinka, na przeciwległym brzegu Niskiego Brodna, na skraju lasu widać pomnikową sosnę „Małgorzatę”. Drzewo wyrosło z czterech pni na wysokość 26 m. Upamiętnia mieszkankę ocalałą przed zbrodnią nieznanych sprawców na pięcioosobowej rodzinie w pobliskim gospodarstwie dnia 2 sierpnia 1945 r.

7,7 km

Nad Wysokie Brodno w lewo za amboną i prosto w dół na plażę. Nad jeziorem po lewej gospodarstwa agroturystyczne oraz młyn wodny z XIX w. w osadzie Lisa Młyn.

9,2 km

Kościół w Żmijewie. Z plaży nad Wysokim Brodnem w lewo, ścieżką na wzniesieniu prawego zbocza wąwozu, do polnej drogi prowadzącej prosto do gotyckiego kościoła z początku XV w.

10,0 km

Drogą Żmijewo-Brzezinki do przydrożnej figury w Brzezinkach po lewej stronie drogi. W parku podworskim pomniki przyrody: po lewej buk pospolity oraz w głębi cyprysik groszkowy.

12,0 km

Do dwóch 250-letnich pomnikowych lip na skraju lasu w Brzezinkach polną drogą przy przydrożnej figurze w Brzezinkach, którą mijamy z prawej strony.

13,8 km

Zbiczno. Drugą drogą w lewo przez las do rozdroża dróg. Stąd w prawo do drogi powiatowej w Zbicznie.

15,5 km

Do centrum wsi w lewo. Za budynkiem szkoły boisko sportowe ogólnodostępne, w sąsiedztwie siedziby OSP w Zbicznie wyremontowana świetlica wiejska z nowoczesnym zapleczem kuchennym i sanitariatami oraz chodniki. We wsi jezioro Zbiczno zaliczane do piękniejszych na Pojezierzu Brodnickim, pracownia rzeźbiarska Ryszarda Wojtkiewicza, odcinek drogi powiatowej Zbiczno-Pokrzydowo o długości około 7 km.

17,5 km

Gród FOLUSZEK. Po minięciu tartaku z prawej strony zjeżdżamy w dół przez mostek między jeziora Czortek i Łąki - Tabuła. Nad sąsiednim jez. Popek Ośrodek Edukacji Historycznej Bractwa Rycerskiego Zamku BrodnickiegoFoluszek, gdzie odbywają się festyny historyczne Medievalia.

21,0 km

Według niebieskich znaków do skrętu w lewo do osady Lisa. Mijając ten skręt z lewej, jedziemy prosto do Kruszyn Szlacheckich, po drodze z prawej przydrożna kapliczka w postaci ceglanego obelisku, zakończona Okiem Opatrzności, ustawiona po odnalezieniu fragmentów zwieńczenia na pobliskim polu w 1999 r.

22,3 km

Kruszyny Szlacheckie, przy siedzibie OSP w prawo na drogę przy jez. Kruszyny, mijanym po prawej.

22,8 km

Wjazd na czerwony szlak, w prawo do Najmowa.

23,3 km

Na łuku drogi po lewej kapliczka św. Rocha, pierwotnie zbudowana w 1857 r., zniszczona podczas II wojny. Po wojnie uratowaną figurkę ustawiono na pniu ściętego drzewa, a w 1987 r. w odbudowanej kapliczce. We wsi pałac murowany, z przełomu XIX - XX w. otynkowany, piętrowy, ze strychem, w jego otoczeniu park i kapliczka odbudowana po zniszczeniach wojennych.

26,3 km

Do skrzyżowania trasy z szosą Grudziądz - Brodnica w lewo przez Najmowo i Wichulec. W Wichulcu dwór i pozostałości parku im. Józefa Karwata, na polu w pobliżu dworu dorodny dąb Karwat (530 cm, 22 m), przy drodze kapliczka św. Rocha, na cmentarzyku cholerycznym na polnym wzniesieniu po prawej stronie drogi z Wichulca do Bobrowa karawaka postawiona podczas epidemii w 1873 r., odnowiona w 2009 r. W okolicy ciąg moren czołowych, które stąd biegną dalej na wschód od Drwęcy, w okolice Zembrza i Wielkiego Leźna.

28,3 km

Centrum Bobrowa po przecięciu szosy z Grudziądza do Brodnicy. Na początku drogi z lewej Lutryna wypływająca z jez. Oleczna i grodzisko wczesnośredniowieczne z IX-XII w., we wsi kościół gotycki pw. św. Jakuba z prezbiterium z lat sześćdziesiątych XII w., na przykościelnym cmentarzu grobowce rodziny Karwatów, na cmentarzu parafialnym pomnik pamięci poległych podczas I wojny, w centrum wsi Gminny Ośrodek Kultury, w jego piwnicach Izba Pamięci im. Jana Zumbacha, polskiego pilota z okresu II wojny, zasłużonego pilota Dywizjonu 303, który jako dziecko mieszkał w Bobrowie. Izba założona i prowadzona przez Stowarzyszenie Aktywna Gmina.

29,3 km

Na pomost rekreacyjny nad jez. Czarne z centrum Bobrowa prosto polną drogą przy kapliczce przydrożnej, mijanej z lewej strony.

30,0 km

Do szosy w prawo po powrocie znad jeziora na polną drogę. Stąd w lewo, na skrzyżowaniu prosto.

35,0 km

Przydrożny krzyż po prawej stronie drogi, obok drogowskazu z napisem BUDY. Stąd polną drogą w prawo.

36,5 km

Świetlica - schronisko w Budach. Prosto na wzniesienie i zjazd w prawo między jez. Chojno i Małe Chojno. Prosto polną drogą do wsi Chojno.

38,5 km

Skrzyżowanie z nową drogą we wsi Chojno. Stąd w lewo. Jez. Chojno położone w malowniczej rynnie polodowcowej, w górnym biegu rzeki Lutryny. Na nim niewielka wysepka o wydłużonym kształcie, porośnięta dębami, sosnami i jałowcami. Na półwyspie jeziora grodzisko wczesnośredniowieczne datowane na XI/XII w. Nad jez. Małe Chojno cmentarz ewangelicki z pomnikowymi dębami.

40,5 km

Szosa Brodnica - Toruń w Niewierzu. Po przecięciu szosy prosto. Po minięciu przydrożnej kapliczki na łuku drogi w Mszanie w lewo. W Niewierzu dom, w którym w 1866 r. urodził się dr Józef Wybicki, pochowany na cmentarzu w Mszanie, tablica upamiętniająca 130. rocznicę urodzin Wybickiego. Po prawej stronie drogi do domu Wybickiego skupienie ponad dwudziestu 150-letnich lip.

43,5 km

Cmentarz w Mszanie, obok kamienna figura przydrożna św. Jana Nepomucena z 3 ćw. XIX w., którą mijamy z lewej strony i kierujemy się żółtym szlakiem do Szabdy. Na cmentarzu groby właścicieli wsi Wybickich z 2 poł. XIX w., grób dra Józefa Wybickiego, prawnuka twórcy hymnu narodowego, herbu rodowego Rogala. Na grobie motto: „Szukałem wszędzie i zawsze Polski nie pomnąc na swary stronnicze”. Dr medycyny Józef Wybicki urodził się 3 września 1866 roku w Niewierzu pod Brodnicą. Był synem Michała i Heleny z domu Sulerzyskiej. W latach 1977-1888 uczęszczał do brodnickiego gimnazjum. Pierwszy starosta krajowy pomorski, ostatni minister byłej dzielnicy pruskiej. Odznaczony m.in. Orderem Wojennym Virtuti Militari V klasy.. We wsi kościół pw. Św. Bartłomieja zbudowany w 1902 r. Przy kościele pomnik pamięci poległych parafian w latach 1914 - 1918.

45,5 km

Głaz z napisem SZABDA 45 po prawej stronie trasy. Prosto na asfaltową ul. Targową.

47,3 km

Przejście dla pieszych na nowej trasie. W prawo ścieżką rowerową przez most nad Drwęcą na południowo-zachodniej trasie przemysłowej, otwartej 26 września 2010 r., i dalej do ronda u zbiegu ul. Długiej i Podgórnej.

49,3 km

Rondo. Stąd w lewo ul. Podgórną do centrum miasta.

53,0 km

Centrum Brodnicy.